انواع سنگ جواهر به دو دسته کلی طبیعی و آزمایشگاهی تقسیم می‌شوند که به صورت سنگ های قیمتی خام استخراج یا تشکیل شده و سپس تراش و صیقل داده می‌شوند. هر کدام از دو نوع از انواع سنگ های قیمتی ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی دارند. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های سنگ های طبیعی قیمتی و سنگ های جواهر آزمایشگاهی می‌پردازیم و راهنمایی‌هایی برای انتخاب بهترین سنگ جواهر ارائه خواهیم کرد.
نحوه شکل‌گیری انواع سنگ قیمتی
سنگ های قیمتی طبیعی در طی سالیان دراز در اعماق زمین تحت فشار و دمای بالا تشکیل می‌شوند. این فرآیند طولانی و پیچیده به همراه جغرافیای تشکیل سنگ باعث می‌شوند تا هر سنگ جواهر دارای ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های ظاهری خاصی باشد. سنگ های قیمتی طبیعی تحت فشارو دمای بالا و فشردگی عناصر مختلف به وجود می‌آیند. از طرف دیگر، سنگ‌های آزمایشگاهی در شرایط کنترل‌شده و در آزمایشگاه‌ها تولید می‌شوند و ترکیب شیمیایی و خصوصیات فیزیکی نسبتا مشابهی با سنگ‌های طبیعی دارند.
سنگ جواهر طبیعی چیست؟
همان‌طور که از نامشان پیداست، انواع سنگ جواهر طبیعی ، از طبیعت استخراج می‌شوند. این سنگ‌ها در طی میلیون‌ها سال در اثر فعالیت‌های اعماق زمین تشکیل می‌شوند و به همین دلیل دارای ترکیبات شیمیایی و ساختارهای کریستالی منحصر به فردی هستند. سنگ الماس طبیعی ، یاقوت کبود و سنگ زمرد اصل از جمله سنگ های طبیعی قیمتی هستند که به دلیل کمیاب بودن، خواص منحصربه فرد و فرآیند طولانی تشکیل‌شان، ارزش بالایی دارند.
سنگ جواهر آزمایشگاهی چیست؟
تمام سنگ های جواهر آزمایشگاهی در شرایط کنترل شده‌ای در آزمایشگاه‌ها تولید می‌شوند. این سنگ‌ها از نظر ترکیب شیمیایی و ساختار فیزیکی بسیار مشابه با سنگ های طبیعی هستند، اما زمان تشکیل آنها بسیار کمتر است و این سبب فراوانی بیشتر و قیمت پایین‌تر نسبت به سنگ های طبیعی می‌شود. مروارید پرورشی و الماس های برلیان تولید شده در آزمایشگاه نمونه‌هایی از این نوع سنگ‌ها هستند.
تفاوت‌های سنگ‌های طبیعی و سنگ‌های پرورشی
این دو دسته از سنگ های قیمتی ، در موارد بسیاری با یکدیگر دارای تفاوت هستند. این تفاوت‌ها سبب اختلاف در خواص ، کمیابی و قیمت انواع سنگ جواهر طبیعی و آزمایشگاهی شده‌اند. از همین رو دانستن این تفاوت‌ها می‌تواند در خرید انواع سنگ زینتی بسیار کارآمد باشد. این تفاوت‌ها شامل:
منشاء و محل تشکیل سنگ جواهر
سنگ جواهرات طبیعی در دل زمین و در مجاورت انواع عناصر تشکیل می‌شوند، در حالی که سنگ های آزمایشگاهی در شرایط کنترل‌شده و البته با صرف هزینه‌های بالا تولید می‌شوند. این تفاوت در منشاء باعث می‌شود که سنگ های طبیعی دارای فراوانی کمتر و ارزش بیشتری باشند.
مدت زمان تشکیل سنگ قیمتی
مدت زمان تشکیل سنگ های طبیعی قیمتی بسیار طولانی است و این فرآیند ممکن است میلیون‌ها سال به طول بیانجامد از همین رو این نوع از انواع سنگ زینتی به فراوانی یافت نمی‌شود. در مقابل، سنگ های آزمایشگاهی در مدت زمان کوتاهی و در شرایطی تنظیم شده و تحت نظر تولید می‌شوند.
ارزش و میزان قیمت سنگ جواهر
به دلیل فرآیند طولانی و پیچیده تشکیل، سنگ های قیمتی خام طبیعی معمولاً ارزش بالاتری دارند. قیمت سنگ های آزمایشگاهی به دلیل فراوانی زیاد، کمتر است و خرید سنگ قیمتی آزمایشگاهی هزینه‌های پایین‌تری به همراه خواهد داشت. همچنین به دلیل استفاده از روش‌های پیشرفته‌ترو تخصصی‌تر در ساخت زیورآلات با سنگ های قیمتی طبیعی ، این نوع زیورآلات از ارزش بالاتری به نسبت زیورآلات ساخته شده با سنگ جواهرات آزمایشگاهی دارند. به عنوان مثال، قیمت مروارید اصل طبیعی به مراتب بیشتر از مروارید پرورشی است.
خصوصیات شیمیایی و ظاهری سنگ قیمتی
در دنیای سنگ های قیمتی انواع سنگ جواهر یعنی سنگ های طبیعی و آزمایشگاهی از نظر ترکیب شیمیایی و ساختار کریستالی بسیار مشابه هستند، اما سنگ های قیمتی طبیعی ممکن است شامل ناخالصی‌ها و نقص‌های طبیعی باشند که به آنها اصالت و جذابیت بیشتری می‌بخشد. در مقابل، سنگ های آزمایشگاهی به دلیل شرایط کنترل‌شده، بی‌نقص و دارای خلوص بالاتری هستند.
انتخاب بهترین سنگ جواهر
برای انتخاب بهترین سنگ از انواع سنگ زینتی جواهرات علاوه بر دانستن خصوصیات هر نوع از سنگ‌ها و تفاوت‌هایشان، باید موارد بسیار دیگری را نیز در نظر گرفت و مراحلی را از کسب اطلاعات تا تفکر در خرید سنگ قیمتی را پشت‌سر گذاشت. در ادامه راهنمایی‌های جامعی در خصوص انتخاب بهترین نوع از انواع سنگ های قیمتی ارائه شده است.
شناخت مزایا و معایب انواع سنگ جواهر طبیعی و آزمایشگاهی
هر چیزی در دنیا برای دستیابی به یک مزیت، ممکن است دارای عیب و نقص‌هایی شود و هیچ چیز کامل و عاری از عیب نیست. انواع سنگ جواهر نیز مانند هرچیز دیگری در دنیا دارای مزایا و همچنین معایبی هستند که در ادامه هم برای سنگ های طبیعی قیمتی و هم آزمایشگاهی بیان شده‌اند.
مزایا و معایب سنگ‌های قیمتی طبیعی
از انواع سنگ جواهر ، سنگ های طبیعی به دلیل کمیابی، اصالت و ارزش فرهنگی بالا، بیشتر در مرکز توجه افراد برای خرید سنگ قیمتی اصل قرار می‌گیرند. هر سنگ جواهر طبیعی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی شامل ویژگی های ظاهری، شیمیایی و خواص متافیزیکی است که آن را از سایر سنگ‌ها متمایز می‌کند. اما این سنگ‌ها به دلیل کمیاب بودن و تقاضای بالا به راحتی در هر گالری جواهرات یافت نمی‌شوند و همچنین قیمت بالاتری نیز دارند که سبب دشواری خرید سنگ های قیمتی خام و یا تراش خورده طبیعی شده است.
مزایا و معایب سنگ‌های قیمتی آزمایشگاهی
اکثر انواع سنگ جواهر های آزمایشگاهی دارای تاریخچه‌ای غنی نیستند و همچنین ارزش فرهنگی کمتری نیز دارند اما به دلیل تولید در شرایط کنترل‌شده، دارای کیفیت بالا و قیمت پایین‌تری هستند. این سنگ‌ها از نظر خصوصیات ظاهری و شیمیایی شباهت زیادی به سنگ‌های طبیعی و می‌توان گفت که و حتی بی‌نقص‌تر از آنها نیز هستند.
هدف از خرید سنگ قیمتی یا زیورآلات سنگی
هدف از خرید انواع سنگ جواهر می‌تواند تأثیر زیادی در انتخاب نوع سنگ داشته باشد. اگر هدف از خرید، سرمایه‌گذاری یا نگهداری کلکسیونی از یک سنگ با ارزش فرهنگی و تاریخی است، سنگ های طبیعی قیمتی و زیورآلات سنگی آنتیک بهترین انتخاب هستند. اما اگر هدف داشتن یک جواهر زیبا با قیمت مناسب و کیفیت بالا است، سنگ جواهرهای آزمایشگاهی گزینه مناسبی خواهند بود.
سلیقه و استایل شخصی
سلیقه شخصی نیز نقش مهمی در انتخاب انواع سنگ جواهر دارد. برخی افراد ممکن است به دنبال سنگ های کمیاب و طبیعی باشند، و برخی دیگر به دنبال سنگ های با کیفیت و بدون نقص باشند. در انتخاب و خرید سنگ قیمتی ، باید به ترجیحات شخصی خود توجه کنید تا همواره از مالیکتی که بر آن سنگ دارید لذت ببرید.
همچنین انواع سنگ جواهر بسته به خواص و ویژگی‌های ظاهری که دارد می‌تواند در استایل شخصی هر فرد تاثیر بسزایی بگذارد. به عنوان مثال برای مردان در فضاهای رسمی استفاده از یک سنگ جواهر با رنگی سنگین و عمیق می‌تواند فوق‌العاده باشد.
تعیین بودجه خرید
بودجه مورد نظر برای خرید سنگ قیمتی نیز یکی از عوامل مهم در انتخاب یک سنگ از انوع سنگ جواهر است. سنگ های طبیعی قیمتی دارای بهای بالاتری نسبت به سنگ های آزمایشگاهی هستند. اگر بودجه محدودی دارید، سنگ های آزمایشگاهی می‌توانند گزینه مناسبی باشند که کیفیت بالا و قیمت مناسبی دارند. برای مثال در خرید سنگ یاقوت سرخ طبیعی ، باید هزینه هایی به مراتب بالاتر از یاقوت سرخ ساخته شده توسط بشر پرداخت.
انتخاب بین انواع سنگ جواهر طبیعی و آزمایشگاهی بستگی به عوامل مختلفی که بیان شد دارد. با شناخت دقیق و کامل انواع سنگ زینتی جواهرات و توجه به نکات مطرح شده، می‌توانید بهترین سنگ قیمتی را متناسب با نظر خود انتخاب کنید و از آن انتخاب نهایت لذت را ببرید. به یاد داشته باشید که شناسنامه جواهرات برای هر سنگ قیمتی مانند شناسنامه GIA برای برلیان می‌تواند در تشخیص اصالت و کیفیت انواع سنگ های قیمتی کمک‌کننده باشد.